176 resultaten voor Haken, Ingrid ten gevonden
De digitale zorgassistent thuis
Digitale zorgassistenten zijn goed bruikbaar in de thuissituatie. Cliënten uit verschillende doelgroepen worden hiermee begeleid en ondersteund in hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid bij het langer thuis wonen. In dit artikel leest u over het gebruik en de ervaringen met betrekking tot een digitale zorgassistent, zoals Anne4Care, in de praktijk.
Lees het artikelKennis over palliatieve zorg onder de maat
Proactieve, palliatieve zorg vraagt naast het bespreekbaar (durven) maken van de laatste levensfase, allereerst kennis over de markering van de palliatieve fase. Als zorgvragers niet tijdig worden geïdentificeerd voor de palliatieve zorgbenadering is de kans groot dat het gesprek over wensen en behoeften ten aanzien van het levenseinde niet of te laat plaatsvindt. Passende zorg wordt dan niet gerealiseerd.
Lees het artikelJuist gebruik van inhalatiemedicatie
Voor longpatiënten is inhalatiemedicatie erg belangrijk. Uit onderzoek blijkt echter dat 70% van de longpatiënten de inhalatiemedicatie niet juist gebruikt. Hierdoor profiteert de patiënt niet optimaal van zijn medicatie. Vaak komt de medicatie wel in het lichaam, maar niet op de juiste plek, namelijk in de luchtwegen. Met als gevolg dat de patiënt wel de bijwerkingen, maar niet de werking ervaart.
Lees het artikelVerpleegkundige interventies bij COPD
Ernstige COPD is een complexe longaandoening, die voor de cliënt bij het verdere beloop van de ziekte een hoge ziektelast meebrengt. Kortademigheid bij inspanning, en soms ook in rust, en het optreden van longaanvallen verminderen de kwaliteit van leven. Cliënten hebben veelal moeite met het uitvoeren van de behandeling, met name de niet-medicamenteuze kant als stoppen met roken en in beweging blijven. Het met empathie en zonder oordelen begeleiden van mensen met COPD helpt bij het...
Lees het artikelSteen en been klagen
‘Ik neem liever nog geen plaats, dokter!’, zegt de patiënt zuchtend en steunend. De patiënt is door de huisarts met spoed ingestuurd naar het ziekenhuis in verband met onhoudbare pijnklachten en bloed in de urine. Na al verscheidene rondjes in de wachtkamer te hebben gelopen, komt patiënt met een van pijn vertrokken gezicht de spreekkamer binnen. Ondanks de pijnstilling van de huisarts heeft hij hevige pijnklachten in de flank. De pijnmedicatie heeft slechts...
Lees het artikelDuizeligheid en vallen ten gevolge van orthostatische hypotensie (OH)
Er worden regelmatig patiënten opgenomen op de afdeling Cardiologie en/of Neurologie vanwege wegrakingen met onbekende oorzaak. Het is belangrijk te weten wat de oorzaak is van een wegraking. Een van de oorzaken kan orthostatische hypotensie (OH) zijn: een dalende bloeddruk bij het gaan staan vanuit een liggende of zittende houding. Aan de hand van twee casussen wordt er dieper ingegaan op de twee oorzaken van OH: neurogene oorzaak en niet-neurogene oorzaak.
Lees het artikelCommunicatie over intimiteit en seksualiteit in de ouderenzorg
Veroudering, veelal in combinatie met (chronische) aandoeningen en de behandeling daarvan, beïnvloedt de kwaliteit van leven op verschillende manieren, waaronder de beleving van intimiteit en seksualiteit. De verpleegkundige en de verpleegkundig specialist hebben een belangrijke rol in het signaleren en bespreken van veranderingen en problemen in intimiteit en seksualiteit. Het BLISSS-communicatiemodel biedt hier concrete handvatten, waarbij een persoonsgerichte benadering van...
Lees het artikelLerend vermogen van mensen met dementie
Het geheugen en lerend vermogen van mensen met dementie zijn niet op alle fronten even ernstig aangetast. Er zijn mogelijkheden om de restcapaciteiten aan te spreken en daarmee een bijdrage te leveren aan de levenskwaliteit van mensen met dementie.
Lees het artikelOmgaan met zelfverwaarlozing en autonomie
Zelfverwaarlozing onder ouderen komt voor in de thuissituatie, maar ook na opname in een instelling kan het risico daarop bestaan. Zelfverwaarlozing levert risico’s op voor de cliënt, waardoor interventie nodig kan zijn. Zorgverleners worden soms dagelijks geconfronteerd met een dilemma: een cliënt beschermen tegen (het risico op) zelfverwaarlozing, door tegen zijn wil maatregelen te nemen, of het beschermen van diens autonomie.1 Dit artikel verkent de diagnostische...
Lees het artikelInterprofessioneel samenwerken in de wijk
Bij thuiswonende ouderen met meerdere (chronische) aandoeningen zijn er veel eerstelijns professionals betrokken vanuit verschillende medische, zorg- en welzijnsdisciplines. Om de zorg voor deze mensen te verbeteren is het stimuleren van interprofessionele samenwerking en communicatie van groot belang. Interprofessionele samenwerking kan zorgen voor betere afstemming van de zorgtaken en kan leiden tot betere kwaliteit van zorg en meer tevredenheid over de zorg.
Lees het artikelBeslissingsbevoegdheid bij weefseldonatie
Sinds 1 juli 2020 geldt de nieuwe Wet op de orgaandonatie. Wat is hierin geregeld over weefseldonatie en wanneer kan weefseldonatie plaatsvinden en wanneer niet? Wie heeft beslissingsbevoegdheid over weefseldonatie wanneer een patiënt ter zake wilsonbekwaam is of is geworden? In dit artikel worden deze vragen aan de hand van een casus beantwoord.
Lees het artikelSystemische sclerose
Systemische sclerose wordt ook wel sclerodermie genoemd. Sclerodermie betekent letterlijk ‘harde huid’. Bij systemische sclerose treedt verbindweefseling van huid en interne organen op. Dit heeft veel impact op het dagelijks leven en de ziekte kan zelfs levensbedreigend zijn. Systemische sclerose vraagt een multidisciplinaire benadering. Verpleegkundigen kunnen patiënten ondersteunen in het omgaan met de ziekte en het bereiken van een voor hen optimaal niveau van gezondheid.
Lees het artikelIn gesprek over valrisico’s
Iedere dag belanden 282 ouderen (65+) door een val op de SEH, dit is slechts 10% van het totaalaantal valongevallen van ouderen. Ouderen kunnen zelf veel doen om hun valrisico te verlagen, maar zij zijn zich hiervan onvoldoende bewust. Het is daarom belangrijk dat professionals een valrisico tijdig signaleren en ouderen informeren over valpreventie.
Lees het artikelObstructief slaapapneu (OSA)
Het Centrum voor Thuisbeademing en Slaapapneu behandelt al jaren patiënten met slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. De diagnostiek en behandeling van deze stoornissen vinden in een multidisciplinaire setting plaats. Obstructief slaapapneu (OSA) is een aandoening waarbij er tijdens de slaap apneus (ademstops) optreden, vaak in combinatie met snurken. Deze ademstops worden veroorzaakt doordat de bovenste luchtweg samenvalt. De slaapkwaliteit is vaak slecht...
Lees het artikelWassen zonder water; hoe staan we ervoor?
Wassen zonder water, ook wel verzorgend wassen genoemd, is het wassen van cliënten met kant-en-klare wegwerpdoekjes of -washandjes. Het is een gelijkwaardig alternatief voor de ‘klassieke’ wasbeurt met water en zeep. 1 Hoe staan we er nu eigenlijk voor als het gaat om de toepassing ervan in verpleeg- en verzorgingshuizen? En wat vinden verzorgenden, verpleegkundigen en cliënten van verzorgend wassen?
Lees het artikelNavolgbaar indiceren
Om aanspraak te maken op wijkverpleging binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw), heeft een zorgvrager een geldige indicatie nodig. Deze mag uitsluitend gesteld worden door een bachelor of master opgeleide verpleegkundige, die daarmee een grote verantwoordelijkheid heeft. Zij bepaalt of de aard van de behoefte aan zorg en ondersteuning vanuit de Zvw gefinancierd mag worden en zo ja, voor welke duur en welke omvang.
Lees het artikelLekker slapen zonder medicatie
Slapen doen we een derde deel van ons leven, maar vaak is het een onderbelicht deel ervan. Zo ook in de zorg voor kwetsbare ouderen en mensen met een vorm van dementie. Een van de belangrijkste redenen voor opname in het verpleeghuis heeft te maken met slapen: nachtelijke onrust, slaapproblemen of een mantelzorger die de zorg (in de nacht) niet meer aankan. Maar wat zijn slaapproblemen nu eigenlijk en hoe kom je tot goede zorg die ook past binnen de nieuwe...
Lees het artikelSystemische lupus erythematodes
Systemische lupus erythematodes (SLE) is een complexe chronische auto-immuunziekte, waarbij ontsteking van onder andere de huid, gewrichten, nieren en het hartzakje voorkomt. Naast lichamelijke problemen hebben patiënten vaak psychische klachten. Medische behandeling is mogelijk, genezing niet. Verpleegkundigen kunnen patiënten ondersteunen in het managen van hun ziekte en het bereiken van een voor hen optimaal niveau van gezondheid.
Lees het artikelSmaakverandering bij kanker
Dysgeusie is een verandering van de smaak en/of verhoogde gevoeligheid voor bepaalde smaken; een metaalsmaak of bittere smaak komen het meeste voor. Twee op de drie mensen met kanker ervaren smaakverstoring tijdens en/of na een behandeling.
Lees het artikelEen voltooid leven: klaar met hét of met dít leven?
In de samenleving is het voltooide leven een actueel onderwerp van discussie. Het gaat hierbij niet altijd om mensen die terminaal of psychisch ondragelijk en uitzichtloos lijden en buiten de euthanasiewet (lijken te) vallen. Zorgverleners in de nabijheid van ouderen met uitspraken over een voltooid leven stuiten vaak op ándere vragen, zo blijkt uit onderzoek. Dit artikel gaat in op de aspecten van het voltooid leven en de rol van zorgverleners in het omgaan met...
Lees het artikelUrinekatheters bij kwetsbare ouderen
Urinekatheters worden veelvuldig ingezet in de zorg voor kwetsbare ouderen. Bijna elke verzorgende, verpleegkundige en verpleegkundig specialist komt in de dagelijkse praktijk urinekatheters tegen. In dit artikel wordt aandacht besteed aan katheters die via de urethra worden ingebracht. Er is aandacht voor de (contra-)indicaties, de verschillende soorten urinekatheters, katheterisatietechnieken, aandachtspunten, complicaties en tips voor de dagelijkse praktijk.
Lees het artikelKwetsbaarheid bij besluit over reanimatie
Het door een oudere patiënt te nemen reanimatiebesluit vereist zorgvuldigheid van de zorgverlener ten aanzien van het verstrekken van de juiste informatie, maar ook ten aanzien van de kwetsbaarheid van de patiënt bestaande uit zowel ‘frailty’ als ‘vulnerability’.
Lees het artikelHartfalen
Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen ten gevolge van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Er worden drie vormen van hartfalen onderscheiden. Voor de symptomen is het onderscheid tussen backward failure (falen vóór de aangedane harthelft) en forward failure (na de aangedane harthelft) van belang. De belangrijkste oorzaak van hartfalen is het doormaken van een hartinfarct; ook andere oorzaken worden besproken. Door de vele oorzaken en vormen van...
Lees het artikelChronische nierschade en nierfalen bij oudere patiënten
De behandeling van nierfalen vergt expertise en multidisciplinaire begeleiding ten aanzien van leefstijlaanpassingen en farmacotherapie. Bij progressie van de nierinsufficiëntie worden patiënten voorbereid om een beslissing te nemen rondom nierfunctievervangende therapie. Dit vergt intensieve voorbereiding en begeleiding.
Lees het artikelSignaleringsplan, een hulpmiddel in complexe casuïstiek
Een signaleringsplan is een hulpmiddel om de begeleiding en behandeling van een cliënt te verbeteren. Voor een in de praktijk werkend signaleringsplan is een aantal processtappen nodig. Tijdens dat proces hebben, behalve de cliënt (en zijn/haar familie), verschillende zorgprofessionals een actieve rol. Hiermee neemt hun motivatie toe en daarmee de uitvoerbaarheid van het plan, wat de kwaliteit van zorg ten goede komt.
Lees het artikelDyspneu in de palliatieve fase
Dyspneu komt veel voor in de palliatieve fase van hartfalen, COPD en kanker. Het komt voor bij 35% van de patiënten met kanker in de palliatieve fase, bij 94% van de patiënten met een gevorderd stadium van COPD en bij 72% van de patiënten met een gevorderd stadium van hartfalen.1 Dyspneu heeft een grote invloed op de kwaliteit van leven en gaat bijna altijd gepaard met angst. Ernstige benauwdheid is niet alleen voor de patiënt een angstige ervaring, maar ook voor zijn...
Lees het artikelVitamine D, van belang van de wieg tot het graf
Vitamine D is van belang voor sterke botten en spieren. Botstructuren worden vanaf de jeugd tot en met ongeveer het 35e levensjaar gevormd. Na het 50e levensjaar verliezen vrouwen gemiddeld 50% van hun botmassa. Bij mannen is dit 20% tot 30%. Vitamine D is daarnaast van invloed op vele andere processen in ons lichaam zoals het psychisch, psychiatrisch en cognitief functioneren van de mens. Een tekort aan vitamine D lijkt een wereldwijd probleem. Vroeger kwam het veelal voor bij...
Lees het artikelDomotica en dementie
Ten gevolge van cognitieve stoornissen bij dementie kunnen stoornissen optreden in het plannen en organiseren. Inzet van domotica kan hier een oplossing zijn, mits dit past bij de zorgvraag en de persoonlijke (on)mogelijkheden van de persoon met dementie. De ergotherapeut kan hier een passend advies over geven, dat samen met andere zorgprofessionals uitgevoerd kan worden. Bij problemen met plannen en organiseren kan inzet van het beeldhorloge een oplossing zijn.
Lees het artikelBeeldbellen kan de zorg ondersteunen
Beeldbellen heeft, mede door de maatregelen rond COVID-19, een enorme vlucht genomen. In dit artikel beschrijven we wat beeldbellen is, hoe cliënten en zorgverleners beeldbellen ervaren, wat de voordelen zijn, maar ook de nadelen. We benoemen de inhoudelijke en technische aandachtspunten voor een beeldbel-consult. Ten slotte wordt weergegeven welke rol de verpleegkundig specialist heeft bij beeldbellen.
Lees het artikelDehydratie: een verborgen risico voor kwetsbare ouderen
Dehydratie is een gezondheidsprobleem dat invloed heeft op de kwaliteit van leven en het risico van mortaliteit en morbiditeit vergroot. Naarmate de leeftijd stijgt, verandert de fysiologie van het lichaam zodanig dat ouderen extra kwetsbaar zijn voor dehydratie. Gezien de vergrijzing zal (het risico van) dit gezondheidsprobleem in de toekomst toenemen. Het tijdig opsporen van dehydratie is van groot belang, opdat de negatieve gevolgen ervan beperkt worden. Een gevalideerd (klinisch)...
Lees het artikelHet stervensproces
De zorg voor een goed sterfbed is een belangrijk onderdeel van palliatieve zorg. Onderkenning van en communicatie over de start van de stervensfase is van het grootste belang. Vermoeidheid, zwakte, gewichtsverlies, ophouden met eten en drinken, en sufheid zijn inherent aan de stervensfase. De zorg is gericht op een zo optimaal mogelijke kwaliteit van leven c.q. sterven en op begeleiding van de naasten. Onnodige medische en verpleegkundige (be)handelingen worden achterwege gelaten en de...
Lees het artikelHaloperidol
Haloperidol is een geneesmiddel dat sinds 1959 veelvuldig wordt voorgeschreven aan patiënten die last hebben van psychotische klachten. Het wordt bijvoorbeeld voorgeschreven aan ouderen met gedragsstoornissen ten gevolge van dementie en delier. Het heeft een sterk sederende en antipsychotische werking en wordt vooral toegepast bij acute psychiatrische opwindingstoestanden en acute psychosen. Verpleegkundigen worden regelmatig geconfronteerd met ouderen met gedragsproblemen. Om ouderen...
Lees het artikelCranberrycapsules ter preventie van urineweginfecties bij kwetsbare oudste ouderen
In het verpleeghuis komen urineweginfecties vaak voor, ze zijn moeilijk vast te stellen en vaak ook moeilijk te behandelen. Het is daarom belangrijk urineweginfecties te voorkómen. Van cranberry’s wordt reeds lang beweerd dat ze urineweginfecties kunnen voorkomen. In een dubbelblinde gerandomiseerde placebogecontroleerde studie is nu ook bewezen dat door het gebruik van cranberrycapsules het aantal klinische urineweginfecties met 26% vermindert bij verpleeghuisbewoners met een...
Lees het artikelOnbedoeld afgevallen
Bij onbedoeld gewichtsverlies bij een oudere patiënt kunnen meerdere factoren meespelen: onderliggende ziekten, functionele beperkingen, ouderdom. Afhankelijk van het onderliggend probleem en het afgesproken beleid kunnen er verschillende interventies worden ingezet. Samenwerking met patiënt, familie en het hele zorgteam is daarbij onmisbaar. Aan de hand van een casus wordt in dit artikel uitgewerkt wat hierbij komt kijken.
Lees het artikel‘Liefde is alles’
Intimiteit en seksualiteit zijn belangrijke onderdelen van het leven, ook voor mensen met dementie die in het verpleeghuis wonen, en hun partners. Het blijkt echter vaak een taboeonderwerp, waarbij verschillende perspectieven van belang zijn. In dit artikel wordt binnen het biopsychosociaal model gekeken vanuit het perspectief van de bewoner, partner, zorg-, medisch en paramedisch medewerker.
Lees het artikelBariatrische chirurgie
Door gedurende langere tijd meer energie met de voeding op te nemen dan door het lichaam wordt verbrand, ontstaan overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht). Uiteindelijk kan dit leiden tot gezondheidsproblemen. Behalve meer bewegen en het volgen van een dieet is bariatrische chirurgie (ook metabole chirurgie genoemd) uiteindelijk vaak nog de enige succesvolle behandeloptie. Deze optie wordt steeds vaker toegepast, maar heeft nog niet altijd de bekendheid bij zorgverleners die deze,...
Lees het artikelNSAID's bij de oudere patiënt
NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatory drugs) behoren tot een veelgebruikte groep geneesmiddelen. In 2017 werd door apotheken 5,3 miljoen keer een medicijn behorende tot deze groep verstrekt. Het rootste deel van de patiënten gebruikt NSAID’s kortdurend, maar zo’n 10% van de gebruikers maakt er chronisch gebruik van. In dit artikel bespreken we de werking en toepassing van NSAID’s en de overwegingen die in acht moeten worden genomen bij...
Lees het artikelChronisch gebruik van benzodiazepinen
Benzodiazepinen behoren tot de meest gebruikte middelen waarbij iatrogene afhankelijkheid en verslaving kunnen optreden. De indicaties voor langdurig gebruik van benzodiazepinen zijn beperkt tot epilepsie en paniekstoornis, en dan alleen als eerstekeuze behandelingen falen. Desondanks worden deze geneesmiddelen – ook voor andere indicaties – vaak langdurig voorgeschreven, waardoor het in Nederland sinds een halve eeuw de meest voorkomende iatrogene verslaving is. Een strip van 10...
Lees het artikelDomotica, een punt van aandacht
Het inzetten van technologische oplossingen in de thuissituatie (domotica) kan er voor zorgen dat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Door de vraag en mogelijkheden, neemt de hoeveelheid beschikbare domotica dan ook in snel toe. Uiteraard brengt het gebruik van domotica veel voordelen met zich mee, maar de keerzijde hiervan blijft vaak onderbelicht. In dit artikel worden verschillende aandachtspunten bij de implementatie van domotica besproken met...
Lees het artikelAnemie bij ouderen
De meest voorkomende klachten van anemie, ook wel bloedarmoede genoemd, zijn vermoeidheid en een gevoel van slapte. De incidentie en prevalentie van anemie stijgen met de leeftijd en anemie komt voor bij 25% van de 85-plussers. Uit onderzoek blijkt dat de gevolgen van anemie bij ouderen groot zijn en dat anemie kan leiden tot afhankelijkheid, cardiovasculaire aandoeningen, dementie, vallen, verhoogde mortaliteit, mentale problemen en een verminderde kwaliteit van leven. De gevaren van anemie...
Lees het artikelOnvrijwillige zorg in het verpleeghuis
Er is nieuwe wetgeving op komst: de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen wordt vervangen door Wet zorg en dwang. Daardoor verandert er nogal wat op het gebied van onvrijwillige zorg bij mensen met dementie.
Lees het artikelBeëindiging medisch zinloos handelen
Een arts hoeft een patiënt niet zo lang mogelijk in leven te houden indien er sprake is van medisch zinloos handelen. De behandeling is dan niet meer in het belang van de patiënt. In dit artikel wordt aan de hand van een casus ingegaan op wat nu eigenlijk medisch zinloos handelen is en welke rol de verpleegkundige hierin kan spelen voor de patiënt of de familie.
Lees het artikelHet nut van influenzavaccinatie
Tijdens de afgelopen drie influenzaseizoenen werden in Nederland naar schatting 6.000-10.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen vanwege (complicaties van) influenza. 1 Internationaal en nationaal is er al langere tijd een discussie gaande over de noodzaak van vaccineren van risicogroepen en medewerkers in de gezondheidszorg. In dit artikel gaan we in op het nut van influenzavaccinatie van zowel de (medische) risicogroepen als gezondheidszorgmedewerkers.
Lees het artikelMetabool sydroom en multimorbiditeit
Het metabool syndroom wordt ook wel het insulineresistentiesyndroom of syndroom X genoemd. Gezond oud worden met dit syndroom is problematisch. Behalve uiteindelijk diabetestherapie zijn vaak alleen chirurgische behandelingen beschikbaar, maar deze leiden niet tot een langer leven in goede gezondheid. Een multidisciplinaire inzet op leefstijlverandering lijkt hier vereist.
Lees het artikelLeefstijlgerelateerde secundaire preventie bij oudere patiënten
Leefstijlgerelateerde secundaire preventie wordt aanbevolen na een cardiologisch event. Het bewijs is bij ouderen echter minder sterk. De Response-2 studie was een verpleegkundig gecoördineerde studie, waarin is onderzocht of leefstijlprogramma’s risicofactoren konden verlagen na een acuut coronair syndroom. In de huidige studie is onderzocht of er een verschil is in het effect bij oudere (≥ 65 jaar) en bij jongere (< 65 jaar) patiënten.
Lees het artikelWel of niet opereren na heupfractuur bij kwetsbare oudere?
Met het ouder worden neemt het risico op een heupfractuur toe. Een heupfractuur betekent immobiliteit en pijn. Aan een heupoperatie zitten risico’s, zeker als er sprake is van kwetsbaarheid. De keuze tussen wel of niet opereren na heupfractuur, wordt besproken in dit artikel. Daarnaast is er aandacht voor het aangaan van het gesprek hierover met de betrokkene en/of diens wettelijk vertegenwoordiger.
Lees het artikelSarcopenie en fysiotherapie
Onze spieren stellen ons in staat te bewegen, te staan zonder te vallen, inwendige weefsels te beschermen, te eten, naar het toilet te gaan en ons lichaam op temperatuur te houden. Sarcopenie is een leeftijdsgebonden afname van spiermassa die kan verergeren door ziekte, ondervoeding en inactiviteit. Werking en veroudering van spieren worden beschreven, met mogelijkheden voor herstel bij ouderen door middel van fysiotherapie.
Lees het artikel(Bij)voeding bij chronisch zieken
Met het toenemen van de leeftijd stijgt de eiwitbehoefte door insuline resistentie. Bij een slecht gevoed lichaam zal de spiermassa snel afnemen. Ondervoeding bij de geriatrische patiënt kenmerkt zich dan ook door functieverlies, ongewenst gewichtsverlies en/of een acute of chronische disbalans tussen inname en verbruik. Dit resulteert in een afname van het fysiek en mentaal functioneren en een slechtere klinische uitkomst bij ziekte. Volwaardige voeding is belangrijk om vitaal en...
Lees het artikelMelden en analyse van incidenten
Tijdens de uitvoering van werkzaamheden in de dagelijkse praktijk van een verpleegkundige kunnen incidenten optreden die direct of indirect consequenties hebben voor de patiëntenzorg. Door deze incidenten te melden en te onderzoeken kunnen onderliggende barrières (knelpunten) geïdentificeerd worden. Op basis van de analyse van deze barrières worden verbetermaatregelen geformuleerd en geïmplementeerd in de zorg.
Lees het artikelMultipele sclerose
Multipele sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel. MS komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen (3 : 1). Er wordt nog steeds onderzoek verricht naar de oorzaken en mogelijke behandeling van MS. In dit artikel leest u enkele resultaten daarvan. Mensen met MS vormen een grote belasting voor de mantelzorger. Voor u als verpleegkundige en verpleegkundig specialist is er een aantal aandachtpunten waarmee u rekening dient te houden.
Lees het artikelEuthanasie bij vergevorderde dementie
In dit artikel wordt ingegaan op de casus van mevrouw S. Zij heeft een schriftelijke euthanasieverklaring ingevuld, omdat zij euthanasie wil op het moment dat zij haar kinderen niet meer herkent. Dat moment is aangebroken. Moet de euthanasie nu worden uitgevoerd?
Lees het artikelZin en onzin van het sticken van urine
Verpleegkundigen en verzorgenden spelen een centrale rol in het diagnostisch proces van urineweginfecties (UWI’s). Tot een aantal jaar geleden speelde de urinestick een belangrijke rol in dit proces, namelijk het ‘aantonen’ van een UWI. Door inzicht uit wetenschappelijk onderzoek, vertaald naar een herziene richtlijn, is dit veranderd. Een UWI dient nu vastgesteld te worden op basis van urineweg-gerelateerde klachten. Een urinestick kan daarbij eventueel ingezet worden om...
Lees het artikelPresbyacusis
Presbyacusis, ook wel ouderdomsslechthorendheid, komt voor bij ruim 80% van de 85-plussers in Nederland. Een groot deel van de patiënten in het verpleeghuis en de wijk zal hier dan ook mee te maken hebben. Presbyacusis bemoeilijkt communicatie en kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van de oudere. In de behandeling, verpleging en verzorging is het van belang de signalen te herkennen en hierop te anticiperen.
Lees het artikelOp zoek naar een goede richtlijn
Een verpleegkundige richtlijn bevat aanbevelingen voor de zorg rondom een thema, om zo de kwaliteit van zorg te verhogen. Een richtlijn bevat dus een schat aan informatie, die gebruikt kan worden om beargumenteerd zorg te verlenen. Deze kennis, samen met de voorkeur van de patiënt en ervaring van de zorg, maken het mogelijk zorg te verlenen volgens evidence-based practice.
Lees het artikelVeranderende wensen bij dementie
Dit artikel gaat in op vragen rondom wils(on)bekwaamheid en veranderende wensen van mensen met dementie. Het is soms lastig om te beoordelen of sprake is van wilsonbekwaamheid bij een cliënt. In welke gevallen moet een wijkverpleegkundige de wilsbekwaamheid van de cliënt beoordelen? En hoe kan een wijkverpleegkundige vanuit de norm van ‘goed hulpverlenerschap’ omgaan met de veranderende wensen van een cliënt met dementie?
Lees het artikelThuis voelen en dementie, wat is er nodig?
Mensen met dementie moeten zich continu aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid. Niet alleen het geheugen gaat achteruit, maar ook de omgeving verandert door een toename van zorgafhankelijkheid. Naar verwachting wordt het merendeel van de mensen die lijden aan dementie uiteindelijk opgenomen in een verpleeghuis. Uit ervaring en onderzoek blijkt dat het belangrijk is een thuisgevoel te creëren voor een zo goed mogelijke kwaliteit van leven in de laatste levensfase.
Lees het artikelAmputatie van een onderste extremiteit
In Nederland vindt er circa 3.300 keer per jaar een amputatie van een onderste extremiteit plaats. Van de amputatiepatiënten is 80% ouder dan 65 jaar. Voor de patiënt en diens directe omgeving is een amputatie een zeer ingrijpende gebeurtenis. Het revalidatieproces is intensief. Als verpleegkundige of verpleegkundig specialist vervult u een belangrijke rol in deze complexe en multidisciplinaire (medische) zorg rondom een amputatiepatiënt.
Lees het artikelCystitis en urineweginfecties
Uit het onderzoek van Van Buul wordt duidelijk dat er bij kwetsbare ouderen vaak sprake is van overbehandeling van een mogelijke cystitis, waarbij dan onnodig een antibioticum wordt gestart. Binnen de gezondheidszorg treedt er steeds vaker antimicrobiële resistentie voor antibiotica op.
Lees het artikel100 jaar insuline
Sinds de ontdekking van diabetes mellitus bestond de behandeling van diabetes mellitus type 2 vooral uit insulinetherapie. Na het ontdekken van diabetes mellitus type 2 zijn er voor deze vorm van diabetes verschillende medicamenteuze behandelingen ontstaan. Het reguleren van bloedglucosewaarden werd niet meer het hoofddoel. Leefstijlcomponenten en cardiovasculaire risicoreductie zijn nu de focus. Door diverse toonaangevende studies is de behandeling van diabetes mellitus type 2 nu...
Lees het artikelAfwijkingen van de schildklier
Schildklierhormoon is van essentieel belang voor de pre- en postnatale groei. Een tekort kan leiden tot ernstige geestelijke ontwikkelingsachterstand en belemmering van de groei. Daarom wordt bij iedere pasgeborene door middel van de hielprik het gehalte van het schildklierhormoon in het bloed bepaald. Het schildklierhormoon is onmisbaar voor onze celstofwisseling, spijsvertering, temperatuur, vetverbranding, spierspanning, vochthuishouding, psyche en hersenactiviteit.
Lees het artikelNierfalen en cognitieve beperkingen bij ouderen
Ouderen en cliënten in de thuiszorg hebben steeds vaker meerdere chronische ziekten tegelijkertijd. Zo hebben ouderen met chronische nierschade (CNS) een verhoogd risico op het ontwikkelen van cognitieve stoornissen. In deze bijdrage wordt toegelicht welke factoren hierop van invloed zijn en hoe u als verpleegkundige tijdig kunt anticiperen op de multiproblematiek.
Lees het artikelVerschillende soorten hoofdpijn
Hoofdpijn is een veelvoorkomende klacht waarvoor mensen bij de huisarts komen. Met een uitgebreide anamnese, kennis en een hoofdpijndagboek kunnen mensen met hoofdpijn vaak gerustgesteld en ook adequaat behandeld worden. In dit artikel reiken wij meer kennis aan over migraine, spanningshoofdpijn en medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH). Wat zijn nu de verschillen? En hoe is hoofdpijn te behandelen?
Lees het artikelOmgaan met zorgmijding in de eerste lijn
Verpleegkundigen en verzorgenden ervaren knelpunten in de praktijk die te maken hebben met het bereiken, benaderen en ondersteunen van mensen die zorg mijden of zorg missen. Zo is vaak onduidelijk welke risicofactoren zorgmijding beïnvloeden, hoe zorgmijding kan worden voorkomen en welke aanpak en interventies het meest geschikt zijn bij (het voorkomen van) zorgmijding. Hierdoor vallen mensen die zorg mijden of missen vaak tussen de wal en het schip. De richtlijn Zorgmijding in de...
Lees het artikelTelemonitoring bij hartfalen
Hartfalen is een snelgroeiend probleem voor de volksgezondheid met een geschatte prevalentie van > 37,7 miljoen personen wereldwijd. De prevalentie en incidentie van hartfalen zijn hoog. Hartfalen blijft een dodelijke ziekte: slechts 35% overleeft vijf jaar na de eerste diagnose. Het aanbod van hartfalenpatiënten zal, met name door de vergrijzing, de komende jaren verder stijgen. Telemonitoring is een van de manieren om de zorg voor de hartfalenpatiënt anders in...
Lees het artikelMuziek in de wijkverpleging
De afgelopen jaren zijn de neurowetenschappelijke inzichten in de gunstige effecten van muziek in een stroomversnelling gekomen. Of het nu rock of klassiek is, muziek maakt ons gezonder, aardiger en stabieler. Muziek raakt de mensen: het zorgt voor verwondering en voor herinneringen, het emotioneert en verbindt met anderen. Muziek grijpt in de diepste structuren van het brein in. We hebben er zelfs eerder gevoel voor dan voor taal. Het wordt dan ook steeds meer ingezet in de zorg,...
Lees het artikelCultuursensitieve zorg bij het levenseinde
Persoonsgerichte zorg is het streven, zeker in de zorg aan het levenseinde. Bovendien moet er in die zorg ook aandacht zijn voor de naasten. Hoe doe je dat als de familie andere waarden en normen hanteert dan je zelf gewend bent? Dit artikel zet inzichten uit onderzoek over cultuursensitieve palliatieve zorg op een rijtje.
Lees het artikelVallen als bijwerking van medicatiegebruik
Vallen is een groot probleem onder thuiswonende ouderen en ouderen woonachtig in een verpleeghuis. Dit probleem wordt door de vergrijzing alleen maar groter. Er zijn ongeveer 30 factoren gevonden die het valrisico vergroten, waarvan mobiliteitsstoornissen en het gebruik van medicatie die het valrisico verhoogt de belangrijkste zijn. In dit artikel wordt besproken welke medicatiegroepen het valrisico verhogen, door welk mechanisme ze een val kunnen veroorzaken en wat...
Lees het artikelComplicaties van de perifere intraveneuze infuuscanule
Complicaties bij een perifere intraveneuze infuuscanule (iv-canule) komen veel voor en kunnen zeer ernstige gevolgen hebben. Er bestaat in Nederland nog geen richtlijn voor infuuszorg. Ziekenhuizen hanteren verschillende protocollen. De belangrijkste spelregels op een rij.
Lees het artikelDementiediagnostiek bij oudere migranten
Vanaf de jaren zestig kwamen er jonge mensen vanuit Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse Antillen naar Nederland toe. Deze eerstegeneratie migranten heeft nu de leeftijd bereikt waarop zich dementie kan openbaren. Dementie komt bij ouderen uit deze groep drie tot viermaal vaker voor dan bij in Nederland geboren ouderen.1 Dit artikel geeft inzicht in de oorzaken van het vaker voorkomen van dementie bij migranten en geeft verklaringen waarom de diagnose vaak pas laat of helemaal niet...
Lees het artikelDe Noordelijke Transmurale Zorgbrug
De huidige zorg focust zich hoofdzakelijk op de ziekte waarvoor de patiënt is opgenomen. Bij de oudere, kwetsbare patiënt is er vaak weinig aandacht voor de functionele achteruitgang en de comorbiditeit die hierbij een rol speelt. Om functieverlies na ziekenhuisopname te beperken is het van belang geriatrische problemen tijdig te identificeren en hierop te anticiperen. Hiervoor kan gebruikgemaakt worden van de Transmurale Zorgbrug (TMZB). In dit artikel wordt aan de hand van een...
Lees het artikelHet effect van ageisme op gezondheid
Veel scholingen op het gebied van ouderenzorg beginnen met doemscenario’s. Door de veelvuldige herhalingen worden in de hele maatschappij beeld en meningsvorming over ouderen beïnvloed. Dit werkt uiteindelijk ageisme in de hand. In Nederland wordt dit niet voldoende herkend en er is dan ook nog geen Nederlands woord voor ageisme. Het kan het beste worden omschreven als de verzamelnaam voor negatieve stereotypen, vooroordelen en leeftijdsdiscriminatie. In dit artikel gaan we in op...
Lees het artikelThuiszorg of verpleeghuis na ziekenhuisopname?
Ontslag uit het ziekenhuis van patiënten levert soms de vraag op of zelfstandig thuis wonen nog wel verantwoord is. De eigen professionele verantwoordelijkheid voor het leveren van goede medische zorg speelt hierbij een rol. In dit artikel worden diverse onderwerpen aangestipt die een rol spelen bij het kiezen van een oplossingsrichting in deze casus: mentorschap of een rechterlijke machtiging voor een onvrijwillige opname aanvragen en de overstijgende...
Lees het artikelDiabetische voet
Een diabetische voet is een verzamelnaam voor verschillende voetafwijkingen die vaak in combinatie voorkomen bij mensen met diabetes mellitus. De afwijkingen ontstaan als gevolg van zenuwstoornissen, bloedvatstoornissen en stijfheid van de voetgewrichten. Door deze stoornissen is de voet erg kwetsbaar. Kleine traumata kunnen snel leiden tot een ulcus en ernstige infecties. Dit kan uiteindelijk leiden tot amputaties. Preventie door goede voetverzorging en educatie kan veel problemen voorkomen.
Lees het artikelVeneuze trombo-embolie
Diepveneuze trombose en longembolie zijn twee uitingen van hetzelfde probleem. Beide aandoeningen worden samen veneuze trombo-embolie (VTE) genoemd. Bij VTE raakt een ader verstopt van waaruit stolsels kunnen losschieten. Een longembolie of trombosebeen kan het gevolg zijn. Sluit een bloedstolsel een slagader af, dan is er sprake van arteriële trombose en kan het gevolg een hartinfarct of herseninfarct zijn. Dit kan ook leiden tot perifeer arterieel vaatlijden (PAV). Juiste...
Lees het artikelEigen verantwoordelijkheid verpleegkundig specialist
Een verpleegkundig specialist verzuimt het hemoglobine (Hb) van een patiënte in een verpleeghuis maandelijks te laten controleren. De patiënte moet uiteindelijk naar het ziekenhuis voor een bloedtransfusie. De dochter dient een klacht in bij het regionaal tuchtcollege tegen de verpleegkundig specialist én de specialist ouderengeneeskunde.
Lees het artikelAfasie
Het woord afasie is afgeleid van het Griekse woord aphánai en betekent letterlijk ‘niet-spreken’ (a = niet en phánai = spreken). Afasie omvat echter veel meer dan problemen met alleen het spreken. Personen met afasie (PMA) zijn de taal niet meer machtig zoals ze dat waren vóór het ontstaan van de afasie. Het gaat om taal in de breedste zin van het woord. Wat dit precies inhoudt en wat dit voor het dagelijks leven van PMA betekent, wordt in dit artikel...
Lees het artikelDe (on)zin van leefstijlinterventies voor ouderen
Een gezonde leefstijl is niet alleen van cruciaal belang voor de preventie van hart- en vaatziekten (HVZ), maar ook voor tal van andere ziekten en aandoeningen. Een gezonde leefstijl kan ook de kwaliteit van leven op oudere leeftijd bevorderen wordt gezegd. Wat is het bewijs voor leefstijlinterventies bij ouderen met (verhoogd risico op) hart- en vaatziekten?
Lees het artikelPalliatieve sedatie, uitvoering in de praktijk
Palliatieve sedatie is een verzamelnaam voor interventies die bij ernstig lijden van patiënten in de laatste fase van hun leven kunnen worden toegepast. De verschillende vormen van sedatie komen aan de orde, waarbij de medische, verpleegkundige en belevingsaspecten van de patiënt en zijn mantelzorgers besproken worden.
Lees het artikelBRMO in de thuiszorg
Overdracht van bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) komt steeds vaker voor. Als ziekteverwekkers resistent worden tegen alle antibiotica, dan zijn infecties afkomstig van deze ziekteverwekkers niet langer te behandelen.. Het zorgt er ook voor dat de kosten van de gezondheidszorg oplopen. Verder is het risico om te overlijden aan voorheen gemakkelijk te behandelen infecties groter. Voor de praktijk betekent het dat verpleegkundigen vaker geconfronteerd zullen...
Lees het artikelVerslikken
Eten en drinken doen we dagelijks, meerdere keren per dag. Hoewel dit vanzelfsprekend lijkt, is dat voor veel ouderen niet het geval. Slikstoornissen komen frequent voor bij deze doelgroep en de impact hiervan op de kwaliteit van leven kan bijzonder groot zijn. Symptomen herkennen en hier adequaat mee omgaan zijn essentieel om de gevolgen te beperken.
Lees het artikelPeritoneale dialyse
Wanneer er bij patiënten met ernstige nierschade ondersteuning nodig is, is buikspoeling of peritoneale dialyse (PD) een van de behandelmogelijkheden. Deze behandelvorm is geschikt voor eigenlijk bijna iedereen, mits er voldoende peritoneum of buikvlies aanwezig is. In dit artikel wordt uitgelegd wat PD is, hoe het werkt en waarom het een goede behandelvorm is, zelfs in acute situaties.
Lees het artikelPolyfarmacie en vallen bij de geriatrische patiënt
In de zorg voor de geriatrische patiënt komen zowel polyfarmacie als valincidenten vaak voor. Polyfarmacie kan het risico van valincidenten verhogen. Er worden jaarlijks veel geriatrische patiënten na een val op de Spoedeisende Hulp in het ziekenhuis gepresenteerd. Door de toenemende vergrijzing neemt het aantal patiënten met polyfarmacie toe. Er vinden meer valincidenten plaats en beide zorgen voor een afname van kwaliteit van leven, een hogere mortaliteit en een behoorlijke...
Lees het artikelHet vrouwenhart
Dit artikel gaat over het ‘vrouwenhart’. Vrouwen zijn anders dan mannen, dat is bekend. Het lijkt een cliché, maar in de dagelijkse praktijk worden hartklachten bij vrouwen door zorgverleners minder vaak herkend. Mede hierdoor sterven meer vrouwen aan hart- en vaatziekten, zijn zij minder goed ingesteld op medicatie en hebben zij vaker hartfalen. Pas sinds een paar jaar wordt er meer rekening gehouden met het feit dat het ontstaan van hart- en vaatziekten bij mannen anders...
Lees het artikelVan klacht naar diagnose
Geneesmiddelen gedragen zich in het oudere lichaam anders en kunnen hierdoor sneller ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Het zorgvuldig evalueren en zo nodig bijstellen van de inzet van geneesmiddelen zijn daarom des te belangrijker. Steeds meer ouderen lijden aan meerdere (chronische) aandoeningen. Hierdoor hebben ze nogal eens te maken met meer dan één behandelaar en bouwt de hoeveelheid geneesmiddelen zich in de loop der jaren op. 30-45% van de ouderen gebruikt vijf of meer...
Lees het artikelAnderstaligen
Om de juiste zorg te kunnen verlenen is communicatie noodzakelijk. De zorgvrager heeft een hulpvraag en de zorgverlener moet deze goed in beeld hebben om de juiste zorg te kunnen verlenen. Wanneer de zorgvrager en de zorgverlener elkaars taal niet spreken, wordt het een hele uitdaging om de juiste zorg te kunnen bieden.
Lees het artikelSlapeloosheid bij ouderen
Slaapstoornissen komen regelmatig voor op oudere leeftijd. Vaak spelen somatische aandoeningen of omgevingsfactoren een rol. Psychische comorbiditeit komt veel voor. Ook medicatie- en middelengebruik kunnen slaapverstorend werken. Slaap-waakadviezen om de slaaphygiëne te verbeteren zijn de belangrijkste interventies. Slaapmedicatie heeft slechts een heel gering effect en gaat veelal gepaard met nadelige bijwerkingen, waardoor deze slechts bij uitzondering toegepast dient te worden.
Lees het artikelSamenwerking in een (mantel) zorgnetwerk
Met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning stimuleert de overheid de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers in situaties waarin ouderen hulpbehoevend worden. Casemanagers kunnen mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen bij het inrichten van een mantelzorgnetwerk. Ongemerkt kan een zorgsituatie complexer worden, waardoor de grenzen die verbonden zijn aan de inzet van vrijwilligers in zicht komen. In dit artikel wordt aan de hand van de werkelijke situatie van Mevrouw...
Lees het artikelKennis is de basis
Kennis is de basis voor iedere verpleegkundige/verpleegkundig specialist om haar werk goed te kunnen doen. Vooral de zorg voor ouderen vraagt een breed scala aan kennisthema’s. Maar hoe ziet die kennis eruit in de dagelijkse praktijk? Waarom moet u als verpleegkundige zoveel weten? Hoe kunt u deze kennis opdoen tijdens het dagelijks werk? Dit artikel neemt u mee met meneer Davidson en zijn partner. Het illustreert waarom kennis belangrijk is om de beste zorg te...
Lees het artikelOedeem bij ouderen
In dit artikel komen de meest voorkomende oorzaken van oedeem bij ouderen in het verzorgings- en verpleeghuis en de thuiszorg aan de orde. Het artikel richt zich op klinisch redeneren voor verzorgenden en verpleegkundigen. Na het lezen van dit artikel weet u hoe u door middel van klinisch redeneren en met behulp van meetinstrumenten en classificatiesystemen een cliënt met oedeem kunt beoordelen. Een ijsberg is een mooie metafoor voor klinisch redeneren; een deel van de situatie is...
Lees het artikelANCA-geassocieerde vasculitis (AAV)
Vasculitis is de verzamelnaam voor een aantal ernstige, chronische ziektebeelden waarbij de wand van bloedvaten ontstoken raakt. Daardoor krijgen achterliggende organen onvoldoende zuurstof, waardoor ze minder gaan functioneren of zelfs afsterven. Bij drie vormen van vasculitis is een verband aangetoond tussen de ziekte en de aanwezigheid in het bloed van antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen oftewel ‘ANCA’. In dat geval spreken we van 'ANCA-geassocieerde vasculitis', of...
Lees het artikelGoede zelfzorg voor de verpleegkundige
Er is sinds het uitbreken van de coronacrisis nauwelijks discussie over het feit dat verpleegkundige een stressvol beroep is. Het werken onder hoge druk, vaak met onderbezetting, maakt dit beroep extra zwaar. Het werken in de zorg tijdens de coronacrisis maakt dat artsen, verpleegkundigen en verzorgenden veelvuldig worden geconfronteerd met traumatische ervaringen. Een goede zelfzorg, maar ook een gestructureerde opvang, is van groot belang voor het welzijn van de verpleegkundige.
Lees het artikelEenzaamheid onder verpleeghuisbewoners
Met een beschrijvend vragenlijstonderzoek is de mate van eenzaamheid onder verpleeghuisbewoners in beeld gebracht. Dit onderzoek is uitgevoerd in verschillende zorgcentra en groepswoningen van SVRZ in Zeeland. Verschillende vormen van eenzaamheid zijn onderzocht, evenals de beïnvloedende factoren. De uitkomst van deze studie geeft inzicht in de behoefte aan interventies op het gebied van sociale, emotionele en existentiële eenzaamheid.
Lees het artikelDementie en depressie op latere leeftijd
Het is het vaak lastig om te differentiëren tussen depressie en bepaalde vormen van dementie. Symptomen vertonen overlap en beide ziekten komen met name bij oudere mensen veel voor. Vooral bij vasculaire dementie en bij de beginfase van de ziekte van Alzheimer is het vaak lastig onderscheid te maken met een depressie. Dit komt doordat dezelfde hersensystemen zijn beschadigd. Een goede (hetero)anamnese kan inzicht bieden in het ontstaan en het verloop van de klachten en is daarmee...
Lees het artikelUrine-incontinentie bij ouderen
Urine-incontinentie bij ouderen is een veelvoorkomend probleem dat grote invloed kan hebben op de kwaliteit van leven. Het niet tijdig onderkennen van dit probleem draagt bij aan de toenemende kwetsbaarheid van ouderen. Verpleegkundigen spelen een rol bij het tijdig signaleren en behandelen van incontinentieproblemen. Hiervoor hebben ze kennis nodig van verschillende vormen van incontinentie. Zij ondersteunen ouderen bij het kiezen van passende maatregelen.
Lees het artikelVallen… sta er bij stil!
Elke vier minuten valt er in Nederland iemand met dusdanig letsel dat een bezoek aan de SEH noodzakelijk is. Jaarlijks komen er bijna 5000 mensen te overlijden na een val. De meeste ongevallen vinden in en om het huis plaats. Het in kaart brengen van de mate van kwetsbaarheid, het tijdig signaleren en het analyseren van de valrisicofactoren kunnen ervoor zorgen dat een val voorkomen wordt.
Lees het artikelOver de stilte van de roze ouderen
Als verpleegkundige verzorgt u mensen in een kwetsbare situatie. Je veilig kunnen voelen is dan nóg belangrijker dan anders. Kennis van seksuele en genderdiversiteit draagt daaraan bij.
Lees het artikelHygiëne in de thuiszorg
Hygiëne is een belangrijke uitdaging in de gezondheidszorg. Sinds Florence Nightingale (1820-1910) is het een basisvaardigheid in de verpleegkunde. Wat is handhygiëne en wanneer pas je deze toe? Wat is een zorginfectie en hoe kunnen risicopatiënten worden gescreend? Tips voor het veilig gebruik van smartphones en tablets passeren de revue evenals persoonlijke bechermingsmiddelen.
Lees het artikelZuur-base-evenwicht en het effect op het lichaam
In een gezond lichaam is de zuur-basebalans in evenwicht. Het lichaam houdt dit evenwicht zelf in stand. Dit wordt gedaan door waterstofionen (H + ) in de lichaamsvloeistoffen binnen bepaalde grenzen te houden. Waterstofionen zijn chemisch zeer actief en kunnen makkelijk andere fysiologische processen beïnvloeden. Een zuur is een stof die opgelost in water kan afstaan. Een zuur wordt daarbij gesplitst in waterstofionen en het zuurrestion. Een base is het tegengestelde van een zuur en...
Lees het artikelHet Diamantmodel
Zingeving is als water voor de vissen, je merkt het niet als het er is, maar als het ontbreekt, lig je spartelend op het droge. 1 Dat aandacht voor zingeving belangrijk is, begrijpen verpleegkundigen. Hoewel zij in hun werk dagelijks in aanraking komen met zingevingsvragen van ouderen weten zij niet altijd hoe hiermee om te gaan. Het Diamantmodel biedt een handvat voor zingevingsvragen.
Lees het artikelValeriaan bij slaapproblemen
Fytotherapeutica (uit kruiden bereide geneesmiddelen) bevatten als werkzame bestanddelen (on)bewerkte (delen van) planten. Het gebruik van deze middelen is niet zonder risico’s. Fytotherapeutica kunnen bijwerkingen veroorzaken en interacties aangaan met andere (reguliere) geneesmiddelen. In een eerder artikel werd sint-janskruid beschreven. Dit artikel gaat over Valeriana officinalis (valeriaan). Dit middel wordt vooral gebruikt ter vermindering van nervositeit en spanning en bij...
Lees het artikelFecale incontinentie
Patiënten met een inflammatory bowel disease (IBD) hebben vaak klachten van buikpijn en (bloederige) diarree. Patiënten moeten soms rennen naar het toilet of het toilet wordt niet op tijd gehaald. Bij ongewenst verlies van ontlasting spreken we over fecale incontinentie (FI). Dit artikel gaat in op de prevalentie van FI bij oudere patiënten met IBD, het effect op de kwaliteit van leven, het belang van het bespreekbaar maken van FI en mogelijke interventies bij FI.
Lees het artikelDe medicatiebeoordeling
In 2006 toonde de Nederlandse HARM-studie aan dat ruim 5% van alle ongeplande ziekenhuisopnames (dat zijn 41.000 opnames) werd veroorzaakt door medicatie. Van deze opnames bleek 46% vermijdbaar. De studie liet zien dat vooral ouderen een verhoogd risico lopen op een ziekenhuisopname door medicatie. Ouderen gebruiken vaak meer medicatie dan jongeren, maar ook leeftijdgebonden veranderingen in fysiologie en de aanwezigheid van cognitieve en fysieke beperkingen spelen een rol.
Lees het artikelAanpak complexe interventies
In de dagelijkse praktijk van een verpleegkundige worden vaak complexe interventies ingezet. Complexe interventies bevatten dikwijls meerdere interacterende componenten. Mede vanwege deze interacterende componenten is het lastig om complexe interventies te ontwikkelen, evalueren en implementeren. Internationaal wordt het MRC framework hiervoor vaak als hulpmiddel gebruikt. In dit artikel wordt het MRC framework uitgewerkt en toegelicht aan de hand van een casus en...
Lees het artikelCerebrovasculair accident (CVA)
Een cerebrovasculair accident (CVA) is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij sprake is van een stoornis in de bloedvoorziening in de hersenen. In dit artikel wordt het klinisch redeneren bij een CVA-patiënt uitgewerkt met behulp van de Internationale Classificatie voor menselijk Functioneren (ICF). De ICF beschrijft het menselijk functioneren vanuit drie verschillende perspectieven. Stoornissen bij het CVA worden in kaart gebracht door middel van anamnese en observatie,...
Lees het artikelGecompliceerde rouw bij ouderen
Rouw hoort bij het ouder worden en juist ouderen hebben een grotere kans op gecompliceerde rouw. Hoewel de meningen nog enigszins verdeeld zijn over hoe gecompliceerde rouw als psychische stoornis gedefinieerd moet worden, bestaat gecompliceerde rouw wel degelijk. En al te vaak wordt deze diagnose gemist. Dat is jammer, want ouderen met gecompliceerde rouw lijden enorm, terwijl gecompliceerde rouw goed behandelbaar is.
Lees het artikelDiabetische voet
Tijdens de COVID-pandemie kwam al snel ook de diabetische voet in het nieuws. Omdat patiënten niet naar de polikliniek durfden te komen of omdat deze gesloten was, zagen de ziekenhuizen al snel meer diep geïnfecteerde voeten op de Spoedeisende Hulp (SEH) en werden er meer amputaties gemeld. Dit geeft heel goed weer hoe kwetsbaar mensen zijn met een diabetische voet die niet goed behandeld kan worden. Het snel herkennen en het opstarten van adequate zorg bij een diabetische voet is...
Lees het artikelZoektocht naar passende technologie
Technologie kan worden ingezet om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Het is echter lastig om wegwijs te worden in de verschillende technologische mogelijkheden. Hoe kom je bijvoorbeeld vanuit een hulpvraag tot een technologische oplossing? In dit artikel wordt uitgelegd hoe u door de vraag stapsgewijs uit te werken, de weg naar passende technologie kunt vinden.
Lees het artikelSamenloop Wlz en Wzd
Meneer Pietersen, woonachtig op een locatie voor chronische somatische zorg, is de afgelopen twee jaar cognitief flink achteruitgegaan. Een woonplek op een locatie voor psychogeriatrische verpleeghuiszorg lijkt beter voor hem. Hiervoor is een nieuwe aanvraag Wet langdurige zorg noodzakelijk. Wat speelt allemaal mee in deze casus? En in hoeverre is de Wet zorg en dwang van toepassing?
Lees het artikelBegeleiding bij kritische beslismomenten in de palliatieve fase
Palliatieve zorg behelst meer dan alleen de zorg in de terminale fase. Vroegtijdig markeren van de palliatieve fase en het bespreken van wensen, behoeften, noden, voorkeuren en prioriteiten voor verdere behandeling en zorg met zorgvragers met een levensbedreigende aandoening is belangrijk om overbehandeling of palliatieve onderbehandeling te voorkomen. Een zorgvrager kan vervolgens betere afwegingen maken die passen bij haar/zijn situatie en levensvisie en daarmee een behandeling afwijzen....
Lees het artikelCorticosteroïden
Corticosteroïden zijn afgeleid van het bijnierschorshormoon cortisol. Het toepassingsgebied is breed en gerelateerd aan de ontstekingsremmende en/of afweeronderdrukkende werking. Corticosteroïden worden als substitutietherapie voorgeschreven bij bijnierschorsinsufficiëntie. Verpleegkundigen hebben een belangrijke rol in de voorlichting over werking, gebruik en bijwerkingen en in het signaleren, monitoren en managen van (potentiële) bijwerkingen. Hiermee dragen zij bij aan...
Lees het artikelVeilige principes in de medicatieketen
De ‘Veilige principes’ richten zich op veilige zorg voor de cliënt én op veilig werken voor de professional. De ‘Veilige principes in de medicatieketen VVT’ beschrijven wat ‘in principe’ veilig is in de medicatiezorg en wat daarbij de taak en verantwoordelijkheid zijn van cliënt, arts, apotheker, verpleegkundige en verzorgende, en bestuurder van de zorgorganisatie. Samen moeten zij een sluitende medicatieketen vormen.
Lees het artikelSterven op je eigen manier
Een gesprek over het levenseinde wordt vaak als lastig ervaren. Toch is het voor verpleegkundigen belangrijk om hierover te kunnen spreken met cliënten. In de meest kwetsbare fase van het leven is het belangrijk om wensen en voorkeuren van cliënten in kaart te brengen. Het bewust worden van de verschillende menstypen kan helpen bij deze kwetsbare gesprekken.
Lees het artikel'Beter Laten'-handelingen bieden ruimte voor 'gemiste zorg'
Verpleegkundigen ervaren een hoge werkdruk, maar doen ook dingen die zij eigenlijk niet zouden moeten doen. Daardoor blijven er andere dingen liggen. Wetenschappers hebben in samenwerking met Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland een lijst opgesteld van handelingen die verpleegkundigen eigenlijk niet meer zouden moeten doen: de Beter Laten-lijst.
Lees het artikelSlechte mondgezondheid als sluipmoordenaar
Behoud van het eigen gebit tot op hoge leeftijd wordt gelukkig steeds normaler. Het draagt bij aan een goede orale functie en daarmee ook aan gezondheid. Het is echter niet gemakkelijk het eigen gebit bij het ouder worden gezond te houden. Verval met alle nadelige gevolgen ligt op de loer. Ontstekingen uitgaande van het gebit en pijn in de mond worden veel gezien bij kwetsbare ouderen. Welke impact heeft dit en hoe kunnen we dit voorkomen?
Lees het artikelDuizeligheidsklachten bij ouderen
Duizeligheid is een veelvoorkomend probleem dat het welbevinden van ouderen ernstig kan beïnvloeden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen draaiduizeligheid (vertigo), licht gevoel in het hoofd (presyncope) of bewegingsonzekerheid (disequilibrium). Deze vormen van duizeligheid kunnen, met name bij ouderen, tegelijkertijd of afwisselend aanwezig zijn. Door duizeligheid bespreekbaar te maken en aandacht voor een goede anamnese kan het welbevinden vergroot worden.
Lees het artikelIntercollegiale toetsing
Verpleegkundigen hebben een professie die veel van hun kennis en vaardigheden vraagt. Met behulp van intercollegiale toetsing werkt u aan het bevorderen en bewaken van uw beroep. Door uw handelen te vergelijken met regels en richtlijnen werkt u aan het ontwikkelen van een gemeenschappelijke mening over hoe u het vak het best kunt uitoefenen; zo wordt ongewenste praktijkvariatie weggenomen.
Lees het artikelDe lever
De lever heet in het Latijn hepar. Het is een uniek orgaan. De lever heeft maar liefst zeven verschillende functies en is het enige orgaan dat kan regenereren! In dit artikel worden de anatomie en fysiologie beschreven van een gezonde lever. Daarnaast is er aandacht voor de lever bij ouderen en leverfalen, waarbij duidelijk wordt dat de mens niet zonder lever kan functioneren.
Lees het artikelAdvance care planning
Door middel van advance care planning (ACP) kunnen patiënten doelen en voorkeuren formuleren voor toekomstige medische behandelingen en zorg, deze doelen en voorkeuren bespreken met familie en zorgverleners, en eventuele voorkeuren vastleggen en indien nodig herzien. In dit artikel wordt ACP besproken aan de hand van een casus over een patiënt met de ziekte van Parkinson.
Lees het artikelAgressie in de zorg
De agressie tegen zorgverleners neemt toe. Hoe gaat u als zorgverlener met agressie om en wat kunt u doen om agressie te verminderen? Wat zegt de wet hier eigenlijk over? Deze vragen komen aan de orde in dit artikel over de casus van Seda.
Lees het artikelUit het niets agressief?
‘Mevrouw De Wit is vanuit het niets agressief’, vertelt Anita. Onbegrepen gedrag ontstaat niet vanuit het niets. Richtlijnen en protocollen werken beperkt als u niet voldoende kunt aansluiten bij de mens achter de dementie. ‘Zie mij, Ken mij, Hoor mij en Laat mij.’ Begrijpen en begrepen worden vormen de basis om elkaars gedrag te begrijpen.
Lees het artikelDe PICC
Een PICC is een centrale katheter die perifeer, meestal in de bovenarm wordt ingebracht. Voordeel van deze lijn is dat de katheter wel een jaar of langer kan blijven zitten, waardoor de patiënt niet elke keer opnieuw geprikt hoeft te worden. Het uiteinde van de katheter ligt centraal in de overgang van de vena cava superior naar het rechter atrium. Daardoor raakt het bloedvat minder snel geïrriteerd en kunnen irriterende vloeistoffen zoals cytostatica of totale parenterale voeding...
Lees het artikelHet syndroom van Charles Bonnet
Het syndroom van Charles Bonnet komt voor bij personen die zeer slechtziend of blind zijn. Zij kunnen complexe beelden waarnemen die er in werkelijkheid niet zijn, terwijl zij zich er terdege van bewust zijn dat de beelden niet echt zijn. Slechtziendheid komt vaak voor bij ouderen evenals dementie. Uit angst om voor dement of psychisch niet helemaal in orde aangezien te worden, durven mensen vaak niets te vertellen over deze hallucinaties.
Lees het artikelBewust stoppen met eten en drinken
Bewust stoppen met eten en drinken (STED) is een methode die al eeuwen wordt gebruikt om het sterfproces te versnellen. In onze huidige maatschappij bestaat de gedachte dat STED een onwaardige manier is om te overlijden. In de praktijk blijkt, zeker met goede begeleiding, dat STED tot een rustige en milde dood kan leiden.
Lees het artikelCompressietherapie
Ambulante compressietherapie (ACT) wordt toegepast bij de behandeling van oedeem en/of wonden aan het onderbeen. Door van buitenaf druk te geven kan het oedeem verdwijnen en wordt de bloed- en zuurstoftoevoer gestimuleerd, zodat genezing van een wond kan worden bespoedigd. Ambulante compressie kan alleen aangelegd worden bij mobiele patiënten. Bij immobiele patiënten dient een andere zwachtel gebruikt te worden. Zwachtelen moet op de juiste manier gedaan...
Lees het artikelLerend vermogen van mensen met dementie
Dementie is een behoorlijk ingrijpend ziekteproces, voor zowel de persoon zelf als voor zijn of haar naasten. Iemands beperkingen nemen toe. Toch kan functieverlies worden vertraagd of deels worden hersteld, door in te spelen op oude routines en het lerend vermogen. Onbewust leren is het meest geschikt om in te zetten in een leerproces van iemand met dementie.
Lees het artikelDe jonge mantelzorger
Een op de vier kinderen in Nederland groeit op bij ouders die zorg nodig hebben. Als wijkverpleegkundige kunt u in situaties komen waarin de zorgvrager ondersteund wordt door kinderen: jonge mantelzorgers. Zeker als de zorgvrager chronisch ziek is en/of psychisch belast, kunnen er zorgen ontstaan over de kinderen. In dit artikel wordt uiteengezet hoe u hiermee als (wijk)verpleegkundige kunt omgaan.
Lees het artikelOud en kanker, een kwetsbare combinatie?
Het inschatten van de mate van kwetsbaarheid van een patiënt is niet altijd even eenvoudig. Door gebruik te maken van meerdere meetinstrumenten is de kwetsbaarheid zichtbaar te maken en kunnen interventies worden toegepast om deze kwetsbaarheid te verminderen. Samen met de patiënt kunt u zo optimaal gebruikmaken van shared decision-making en goed onderbouwd een behandeltraject ingaan of juist afzien van behandeling. Dit vergt maatwerk, niemand is immers hetzelfde. We hopen u in dit...
Lees het artikelProtonpompremmers
Esomeprazol (Nexium®), lansoprazol (Prezal®), omeprazol (Losec®, Losecosan®, Omecat®, Pedippi®), pantoprazol en rabeprazol (Pariet®) zijn zeer veelvoorkomende medicijnen die vallen onder de protonpompremmers (protonpump inhibitors (PPI’s)). Ze hebben diverse toepassingen en bijwerkingen. Dit artikel geeft een overzicht van de indicaties, het toedienen en het afbouwen van PPI’s.
Lees het artikelScabiës
De hoofdklacht van scabiës is jeuk. Scabiës wordt regelmatig pas in een laat stadium herkend met alle gevolgen van dien. Alertheid op scabiës is geboden om grote ‘uitbraken’ in instellingen/thuiszorg te voorkomen. Een grote uitbraak in een instelling/thuiszorg heeft veel consequenties. De behandeling is tijdrovend, intensief en kostbaar.
Lees het artikelDiuretica
Diuretica worden frequent gebruikt in de eerste en tweede lijn. Er zijn verschillende groepen diuretica die gebruikt kunnen worden voor de behandeling van hypertensie, volumeproblemen, zoals hartfalen, of bij nierfunctiestoornissen. In de eerste lijn worden vooral de thiazidediuretica, de lisdiuretica en de kaliumsparende diuretica gebruikt, in de tweede lijn ook de osmotische diuretica. Een aparte status heeft spironolacton. Dit is een diureticum, maar ook een aldosteronantagonist (remmer)....
Lees het artikelVoorkeursplaats voor overlijden
Een belangrijke pijler voor goede palliatieve zorg is overlijden op de plaats van voorkeur. De voorkeursplaats is echter vaak niet bekend bij zorgverleners en de voorkeur kan veranderen. Inzicht in factoren die samenhangen met de voorkeursplaats en verandering hierin kan zorgverleners helpen inzicht te krijgen bij welke cliënten het belangrijk is om hieraan aandacht te besteden.
Lees het artikel‘Hope for the best, prepare for the worst’
In deze casusbeschrijving staat het verhaal van mevrouw Mak. Zij is onder intensieve behandeling van de GGZ voor een geagiteerde depressie. De interventie betreft de dochters en hun omgang met hun veranderende moeder. Het is een pragmatische en kortdurende aanpak voor dergelijke situaties.
Lees het artikelMultipele sclerose (MS)
Multipele sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. De ziekte treft vooral jongvolwassenen: de diagnose wordt meestal tussen het 20e en 40e levensjaar gesteld. MS kan echter ook al op de kinderleeftijd ontstaan, of pas tot uiting komen na het 50e levensjaar. Het beloop van MS is voor iedereen anders.
Lees het artikelAcrodermatitis chronica atroficans (ACA)
De ziekte van Lyme, ook wel lymeborreliose genoemd, wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi sensu lato. Deze bacterie wordt in Nederland overgedragen door van de schapenteek (Ixodes ricinus, figuur 1). Acrodermatitis chronica atroficans (ACA) is een uiting van late of laat gedissemineerde (verspreide) ziekte van Lyme. Bij ongeveer 1-3% van de mensen die de ziekte van Lyme ontwikkelen, manifesteert de ziekte zich als ACA, vooral bij vrouwen van...
Lees het artikelGeriatrische syndromen
Een acute ziekenhuisopname bij ouderen gaat vaak gepaard met andere klachten, zoals apathie, ondervoeding en functionele beperkingen. Deze geriatrische syndromen komen veel voor, zijn geassocieerd met negatieve uitkomsten en kunnen herstel belemmeren. Tijdig signaleren en opvolgen van deze geriatrische syndromen in de thuissituatie kunnen negatieve uitkomsten voorkomen.
Lees het artikelSamen spelen om te leren
Zorg en technologie: we horen en lezen er veel over. Termen als robotica, domotica en zorg op afstand worden steeds meer gemeengoed in de zorg. Wat betekent dit voor de (toekomstig) zorg- en welzijnsmedewerker? Met deze vraag in het achterhoofd ontwikkelde het practoraat Tech@doptie een spel om zo inzicht te krijgen in de gedachten, wensen en behoeften rond dit thema.
Lees het artikelZiekenhuis op Wielen
Verpleegkundig specialisten (VS) van Allerzorg zorgen ervoor dat mensen die, om welke reden dan ook, beperkt mobiel zijn medisch-specialistische zorg en behandeling ontvangen. Zij kunnen deze zorg dicht bij huis of thuis krijgen. Sinds 2016 bieden zij wondzorg en dermatologie thuis en de eerste stappen worden nu gezet op het gebied van de oncologische nazorg.
Lees het artikelMedicamenteuze behandeling van het metabool syndroom
Patiënten met psychiatrische aandoeningen lopen een sterk verhoogde kans op het ontwikkelen van het metabool syndroom, onder andere vanwege een ongezonde leefstijl en bijwerkingen van psychofarmaca zoals antipsychotica. De belangrijkste behandeling van het metabool syndroom is leefstijlverandering. Systematische screening is nodig om het mogelijk optreden van het metabool syndroom nauwgezet te monitoren.
Lees het artikelHypertensie
Hypertensie (hoge bloeddruk) is geen ziekte op zichzelf, maar een van de risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten (HVZ) zoals hartinfarct, angina pectoris, hartfalen, herseninfarct, transiënte ischemische aanval (TIA), aneurysma aortae en perifeer arterieel vaatlijden. Dit geldt voor zowel diastolische als systolische hypertensie. De kans op cardiovasculaire problemen wordt groter naarmate de bloeddruk en/of de leeftijd stijgt.
Lees het artikelFinancieel misbruik
Financieel misbruik is het ongeoorloofd gebruik van bezittingen van een ander. Vaak begint het klein, maar het kan ernstige vormen aannemen. Bijvoorbeeld wanneer er veel geld verdwijnt. In deze casus wordt ongeoorloofd gebruikgemaakt van een bankrekening van een oudere man door een zus én worden kosten onrechtmatig gedeclareerd door een buurvrouw. Wat kan een wijkverpleegkundige aan deze situatie doen? Welke stappen zijn mogelijk om het financieel misbruik te beëindigen?
Lees het artikelHallucinaties bij ‘Lewy body’-dementie
Omgaan met hallucinaties bij mensen met een dementie is niet makkelijk. Het is onvoorspelbaar, soms lastig te peilen en vraagt aanpassingsvermogen en flexibiliteit van u als zorgprofessional. In dit artikel nemen we u mee in de wereld van hallucinaties, in het bijzonder ‘Lewy body’-dementie (LBD), de (medicamenteuze) behandeling hiervan en vooral welke bejegening hierbij passend is.
Lees het artikelHandmassage en etherische balsem om pijn te verlichten
Pijn bij psychogeriatrische patiënten (PG-patiënten) is een complex en vaak onderschat aspect van de zorg. Bij pijn spelen niet alleen fysieke maar ook emotionele en psychologische factoren een rol. Het advies is bij pijnbestrijding te starten met niet-medicamenteuze interventies. Handmassage, al dan niet aangevuld met het gebruik van etherische balsem, is een effectieve manier om pijn te verlichten bij psychogeriatrische patiënten.
Lees het artikelGlaucoom
Glaucoom is een verzamelnaam voor oogaandoeningen die, met een hoge oogboldruk als belangrijkste risicofactor, een beschadiging van de oogzenuw als centrale kenmerk hebben. De oogzenuwbeschadiging heeft gezichtsvelddefecten tot gevolg en leidt onbehandeld uiteindelijk tot blindheid. Glaucoom wordt door patiënten vaak pas opgemerkt als er al forse schade is opgetreden. Het is daarom belangrijk dat glaucoom zo vroeg mogelijk gesignaleerd wordt. De behandeling is erop gericht het proces te...
Lees het artikelReumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (RA) is een chronische auto-immuunziekte die gekenmerkt wordt door gewrichtsontstekingen. Vroegherkenning is essentieel, want door vroeg in het ziekteproces te starten met medicamenteuze behandeling wordt gewrichtsschade voorkomen dan wel beperkt. De verpleegkundige zorg bestaat uit voorlichting en educatie, het systematisch monitoren van ziekteactiviteit en comorbiditeit, en het bieden van psychosociale ondersteuning.
Lees het artikelOp pad met Tessa
Zorgrobots kunnen de werkdruk verminderen en ondersteuning bieden aan de zorgverlener, cliënt en mantelzorger. Belangrijk is dat gekeken wordt naar welke technologie bij de zorgvrager past en bij de zorgvraag. Tessa is een sociale zorgrobot die de eerstvolgende geplande afspraak of taak uitspreekt. Zij ondersteunt bij de dagelijkse structuur en geeft suggesties voor activiteiten. Dit kan door middel van spraak en/of muziek.
Lees het artikelIndicatie voor palliatieve sedatie bij patiënt in laatste levensfase
Patiënten kunnen in de terminale fase van hun leven symptomen hebben die als ondraaglijk lijden worden ervaren. Zo kunnen er symptomen zijn als pijn, benauwdheid, misselijkheid, braken, jeuk, onrust en angst. Dan kan palliatieve sedatie uitkomst bieden. Hiermee wordt het bewustzijn van een patiënt opzettelijk verlaagd. Doel is het lijden te verlichten en niet het leven te verkorten.
Lees het artikelDarmspoelen bij dwarslaesiepatiënten
Obstipatie en/of fecale incontinentie zijn een groot probleem voor dwarslaesiepatiënten. Een goed defecatiebeleid is daarom essentieel. Darmspoelen is een methode die ingezet kan worden om de stoelgang te reguleren. Het is goed aan te leren aan patiënt en zorgverlener(s), maar kent wel belangrijke absolute en relatieve contra-indicaties. Een goede training is essentieel om complicaties te voorkomen en therapietrouw te bevorderen.
Lees het artikelIJzertekort bij depressie
Symptomen van depressie en depressie kunnen gerelateerd zijn aan een lichamelijke aandoening of een somatische oorzaak hebben. Om somatische aandoeningen uit te sluiten kan een somatische anamnese aangevuld worden met lichamelijk onderzoek of kan laboratoriumonderzoek nodig zijn. De interpretatie van het laboratoriumonderzoek met betrekking tot ijzergebreksanemie komt in dit artikel aan de orde.
Lees het artikel‘Beter Doen’ of ‘Beter Laten’ in de wijk
Het onderwerp ‘Beter Laten’ krijgt al een paar jaar aandacht, toch blijkt dat verpleegkundigen en verzorgenden nog steeds dagelijks overbodige handelingen uitvoeren. Het achterwege laten van deze handelingen bespaart tijd voor zorgverleners en leed bij de patiënt. De in 2017 ontwikkelde ‘Beter Laten’ lijst is nu geüpdatet en uitgebreid met ‘Beter Doen’ aanbevelingen om meer passende zorg te bieden.
Lees het artikelEerste psychose op latere leeftijd
Maar weinig mensen weten dat een eerste psychose zich op iedere leeftijd kan voordoen. Een psychotische stoornis die zich voor het eerst openbaart na het zestigste levensjaar ziet er anders uit dan een psychose op jongere leeftijd en vraagt een andere aanpak. Diagnostiek en behandeling voor deze doelgroep worden in dit artikel beschreven.
Lees het artikelKwetsbare ouderen en pesten
Bij ‘pesten’ denken we eerder aan kinderen, scholen en gedrag tussen werknemers in bedrijven. Er is nauwelijks theorievorming en evenmin onderzoek naar pestgedrag tussen kwetsbare ouderen in zorginstellingen. Terwijl het daar ook voorkomt, en niet zelden! Dit artikel gaat in op de praktische consequenties en geeft voorlopige aanbevelingen.
Lees het artikelZelfbeschikkingsrecht
Een verpleegkundige heeft de plicht een patiënt te voorzien van juiste en volledige informatie, zodat de patiënt een weloverwogen keuze kan maken die gevolgen heeft voor zijn gezondheidstoestand. Soms is hierbij creativiteit van de verpleegkundige vereist. Een ethisch overleg kan helpen om alle belangen in kaart te brengen.
Lees het artikelHet Wegingskader Cliëntperspectief
Persoonsgerichte zorg en ondersteuning staan voor iedere verpleegkundige voorop en onvrijwillige zorg moet worden vermeden. Zorgverlening in dit kader bij patiënten met beperkte communicatiemogelijkheden is echter niet altijd eenvoudig. Ervaart uw patiënt onvrijwillige zorg? Hoe neemt u zijn/haar wensen mee? En hoe weegt u voor- en nadelen van zorg tegen elkaar af? In dit artikel maakt u kennis met Het Wegingskader Cliëntperspectief: een laagdrempelige online tool ter...
Lees het artikelOuderenmishandeling
Ouderenmishandeling is een breed begrip en omvat zowel ontspoorde zorg, financiële uitbuiting als psychische en lichamelijke mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. Ouderenmishandeling komt voor in de thuissituatie, maar ook in zorginstellingen.
Lees het artikelPijn door opioïden, reden voor palliatieve sedatie?
Pijn bij kanker wordt in veel gevallen behandeld met opioïden. Er moet rekening mee worden gehouden dat ook opioïden nadelige effecten hebben. Behalve de bekende bijwerkingen kan opioïd-geïnduceerde hyperalgesie (OIH) ontstaan. Omdat dit probleem niet altijd herkend wordt, kan de pijn als refractair symptoom gezien worden en wordt op basis hiervan vaak palliatieve sedatie gestart. Deze pijn is echter met de juiste aanpak wel goed te behandelen.
Lees het artikelStolling en antistolling: een update
Hemostase is het proces dat zorgt voor het stelpen van een bloeding als gevolg van een beschadiging van een bloedvatwand. Een disbalans in een van de processen betrokken bij de hemostase kan leiden tot trombose of juist tot een bloeding. In dit artikel gaan we nader in op de fysiologie van de stolling en de nieuwe ontwikkelingen op antistollingsgebied.
Lees het artikelProactieve zorgplanning in de langdurige zorg
Welke rol speelt proactieve zorgplanning in de langdurige zorg en hoe kan worden ingespeeld op de wensen en verwachtingen van cliënten en hun vertegenwoordigers met betrekking tot het huidige en toekomstige zorg- en medisch beleid? Hoe kan er worden omgegaan met wijzigingen in wensen en/of verwachtingen? En wat is hierin de rol van de verpleegkundige? Dit artikel gaat aan de hand van een casus op voorgaande vragen in.
Lees het artikelValpreventie thuis bij ouderen met dementie
Ouderen met dementie en cognitieve stoornissen vallen twee keer zo vaak als leeftijdsgenoten zonder deze stoornissen. Ze lopen daarbij vaker ernstiger letsel op, herstellen minder snel en hebben een hogere kans op overlijden als gevolg van een val. Hoe eerder er aandacht is voor het verhoogde valrisico bij deze ouderen, hoe groter de kans op effectieve valpreventie.
Lees het artikelNazorg na COVID-19-infectie
Ondergewicht en functieverlies liggen op de loer bij een beperkte intake en verminderde activiteit tijdens en/of na ziekenhuisopname. Bij een COVID-19-infectie speelt ook dyspneu (kortademigheid) vaak een grote rol. Welke adviezen kunnen we geven bij dyspneu? Wanneer spreekt men van ondervoeding? Welke rol spelen de fysiotherapeut en de diëtist en hoe kunnen we ze inschakelen?
Lees het artikelWat te doen of te laten bij patiënten met pijn of wonden?
Zorgprofessionals baseren hun zorgkeuzes steeds meer op het beschikbare bewijs om passende zorg te bieden. In 2017 hebben we ter ondersteuning de ‘Beter Laten’-lijst ontwikkeld. In dit artikel bespreken we het vervolg hierop, de ‘Beter Doen’- en ‘Beter Laten’-lijsten met aanbevelingen voor verpleegkundige pijn- en wondinterventies, die ingezet kunnen worden voor kwaliteitsverbetering in de praktijk.
Lees het artikelBiodynamisch licht in het verpleeghuis
Op basis van onze interne klok zijn mensen overdag actief en slapen ‘s nachts. Deze interne klok wordt dagelijks een klein beetje bijgesteld onder invloed van daglicht. Bewoners in een verpleeghuis komen minder vaak buiten en in veel verpleeghuizen ontbreekt voldoende daglicht in de ruimtes waar bewoners overdag verblijven. Het bijstellen van het dag-en-nachtritme gebeurt dan waarschijnlijk onvoldoende. Mogelijk speelt dit gebrek aan daglicht een rol bij het omdraaien van het...
Lees het artikelMensenrechten en de ouderenzorg
Aan de hand van de casus van een mevrouw met somatische en psychische problemen wordt in dit artikel het mensenrechtenperspectief in de ouderenzorg toegelicht. Zorg moet beschikbaar, aanvaardbaar, kwalitatief voldoende en toegankelijk zijn. Deze criteria worden toegepast op de casus. Tot slot wordt toegelicht wat zorgprofessionals kunnen doen om zorg te kunnen geven vanuit het mensenrechtenperspectief.
Lees het artikelMyotone dystrofie type 1
Myotone dystrofie is een langzaam progressieve systeemziekte. Het is een autosomaal overerfbare ziekte, waardoor er in één familie vaak meerdere personen zijn die deze ziekte hebben. Naast allerlei fysieke kenmerken hebben deze mensen last van verlies aan initiatief en van slaapzucht. Het is van groot belang de behandeling en begeleiding hierop af te stemmen.
Lees het artikelDe Cardiologische Zorgbrug
Van de cardiologische patiënten van 70 jaar en ouder die met een myocardinfarct of hartfalen worden opgenomen in het ziekenhuis, worden respectievelijk 20% en 25% binnen een halfjaar heropgenomen en is 10% en 22% na een halfjaar overleden. Transmurale, multidisciplinaire zorg voor kwetsbare oudere cardiologische patiënten die met ontslag naar huis gaan, heeft de potentie om heropname en overlijden te reduceren.
Lees het artikelWijkgerichte preventie
Vergrijzing, toename van het aantal chronisch zieken, een groeiend personeelstekort met daarbij onvoldoende mantelzorgondersteuning veroorzaken een toename van zorg in de wijkverpleging. Daarnaast dreigt er door sterk gestegen zorgkosten een financieringsprobleem. De focus van de wijkverpleging moet verschuiven van zorgen voor naar zorgen dat: gezondheid bevorderen en ziekte voorkomen. Oftewel preventie en een focus op zelfredzaamheid. In de praktijk lijkt dit makkelijker gezegd dan gedaan.
Lees het artikelHormoonsuppletietherapie tijdens en na de overgang
De overgang is voor veel vrouwen een periode met behoorlijk wat klachten. Een van de redenen is het afnemen van de hoeveelheid geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. Dit artikel neemt u mee in de verschillende vormen van hormoonsuppletietherapie (HST) en zelfzorgmiddelen. Wellicht herkent u uzelf in klachten en/of kunt u klachten bij patiënten herkennen en erkennen.
Lees het artikel‘Samen beslissen’ met kwetsbare ouderen
Besluiten over gezondheids- en behandeldoelen voor kwetsbare ouderen met multimorbiditeit moeten in lijn zijn met uitkomsten die voor de ouderen zelf het meest ‘er toe doen’. Een goed proces van ‘Samen beslissen’ door ouderen, hun naasten en de zorgverlener draagt daaraan bij. In de praktijk wordt er minder vaak samen beslist dan ouderen en naasten zouden willen. Door eerder in het proces stil te staan bij wat voor ouderen belangrijk is voor hun kwaliteit van...
Lees het artikelSystematic review: wassen zonder water
Bij evidence-based practice (EBP) maakt een verpleegkundige voor de keuze van verpleegkundige interventies gebruik van bewijsmateriaal uit wetenschappelijk onderzoek. Wanneer een verpleegkundige gebruikmaakt van kwantitatief onderzoek, geldt een randomised controlled trial (RCT) als gouden standaard. In een systematic review worden de onderzoeksresultaten van meerdere RCT’s samengevoegd, waardoor het gemeten effect wordt versterkt....
Lees het artikelHet Rode Vlaggen Instrument
Geneesmiddelgerelateerde problemen (GGP), zoals bijwerkingen of verkeerd gebruik, komen veel voor bij ouderen. Met behulp van het Rode Vlaggen Instrument kunnen verpleegkundigen en verzorgenden belangrijke GGP vroegtijdig te signaleren.
Lees het artikelWaarde van de Surprise Question
De Surprise Question is een instrument dat kan bijdragen aan het identificeren van de palliatieve fase. De auteurs van dit artikel hebben onderzoek gedaan naar de voorspellende waarde van de Surprise Question wanneer deze werd ingevuld door verpleegkundigen. In dit artikel wordt aan de hand van het onderzoek ingegaan op de achtergrond van het beoordelen van een test.
Lees het artikelWet zorg en dwang en onvrijwillige zorg
Aan welke criteria moet u voldoen wanneer onvrijwillige zorg de enige mogelijkheid lijkt te zijn om zorg te verlenen aan een cliënt in het kader van de algemene dagelijkse levensverrichtingen? In dit artikel wordt op deze vraag, aan de hand van een casus, antwoord gegeven.
Lees het artikelFunctioneel herstel na acute ziekenhuisopname
Ouderen hebben na een acute ziekenhuisopname een hoog risico op functieverlies. Niet alle ouderen herstellen hiervan na ontslag naar huis, waardoor ze zelfstandigheid verliezen. Dit heeft mede te maken met de mate van bewegen tijdens en na de ziekenhuisopname. Weinig bewegen en functieverlies na ziekenhuisopname hebben een sterke relatie met elkaar, waarbij een oudere functioneel achteruitgaat en fysieke kwetsbaarheid toeneemt.
Lees het artikelPerifeer arterieel vaatlijden
Bij perifeer arterieel vaatlijden (PAV) is er een probleem in de arteriële circulatie in of naar het been. Er zijn klachten van claudicatio intermittens (etalagebenen) tot kritieke ischemie met vaak niet-genezende ulcera. Door het herkennen van signalen, symptomen en het stellen van de juiste vragen, eventueel in combinatie met het meten van de enkel-armindex (EAI), kan bij een verdenking op PAV samen met de patiënt worden afgewogen wat de vervolgstappen zijn. Uitgebreide...
Lees het artikelWondspoelen in de praktijk
Er zijn verschillende toepassingsvormen voor het reinigen van een wond, waaronder het spoelen met NaCl 0,9%, het spoelen met kraanwater en het gebruikmaken van speciale wondreinigingsvloeistoffen. Wanneer kiest u voor welke vloeistof? Een wondverband wordt voorgeschreven door de behandelaar, maar de manier van wondreiniging vaak niet. Hoe gaat de verpleegkundige hiermee om in de praktijk? Kortom, wat is de zin en de onzin van het wondspoelen?
Lees het artikelSterven, dementie en rouw in tijden van corona
Mensen die lijden aan dementie en hun naasten begeleiden is altijd al een moeilijke aangelegenheid. Gevorderde dementie gaat meestal gepaard met ernstige communicatieproblemen en tijdens de COVID-19-pandemie is de communicatie extra gecompliceerd door de beschermingsmaatregelen om onderlinge besmetting tegen te gaan. Waar de verbale taal geleidelijk wegvalt, neemt het aandeel van aanrakingen en tactiel contact toe, maar dat moet volgens de richtlijnen zoveel mogelijk worden beperkt. Dat...
Lees het artikelArteriitis temporalis
Arteriitis temporalis is een vorm van vasculitis. Vasculitis is een verzamelnaam voor een groep ziektebeelden die worden gekenmerkt door ontsteking van de binnenwand van de bloedvaten. Arteriitis temporalis is een craniale uiting van reuscelarteriitis. Reuscelarteriitis, ontstoken bloedvaten, ontleent zijn naam aan de aanwezigheid van reuscellen, grote ontstekingscellen, die te zien zijn bij histologisch onderzoek van de arterie.
Lees het artikel